گاز گرفتن در کودک یکساله

هنگامی که کودک یکساله فردی را گاز میگیرد همه ی کسانی که در اطراف او حضور دارند عصبانی و برآشفته می شوند. چندین دلیل خوب برای این نوع واکنش وجود دارد. گاز گرفتن دردآور است و حتی یک طفل کوچک میتواند با دندان هایش چنان فشاری وارد آورد که پوست قربانی را خراش داده یا پاره کند.
اغلب گاز گرفتن بدون دلیل مشخصی اتفاق می افتد بنابراین قربانی و اطرافیان از این عمل غافلگیر می شوند. در نظر عده ی زیادی از والدین گاز گرفتن عمدتا گزنده تر از کتک زدن و هل دادن است که به عنوان بخشی از بازی عادی کودک تلقی می شود.
اگرچه والدین و یا سایر کودکان ممکن است از گاز گرفتن کودک بیش از سایر رفتارهای او عصبانی شوند با درک دلایل و نه فقط نشان دادن واکنش نسبت به آن این حالت بهتر کنترل میشود. هنگامی که کودک یکساله گاز می گیرد معمولا او به وسیله ی احساسات تجاوزگرانه تحریک نشده است.
چون گاهی کودکان دو یا سه ساله برای نشان دادن عصبانیت خود به این روش متوسل میشوند بیشترین توصیه و نصیحتی که درباره ی کنترل گازگرفتن کودک خواهید شنید فقط این است کودکی که گاز می گیرد باید بیاموزد در هنگام عصبانیت به دیگران آزار نرساند. محرک های گاز گرفتن در اغلب موارد بسیار متفاوت اند بنابراین واکنش شما نیز باید متفاوت باشد.
کودک یکساله هنوز در مرحله ای است که برای کشف دنیای اطرافش به استفاده از دهانش نیاز دارد. احتمال دارد اسباب بازی ها ، بطری شیر و هر شیء دیگری را که او به آن دست می زند به دهانش ببرد.
از آنجا که او هر چیز را به واسطه دهانش تجربه می کند اغلب کودک دیگر و یا حتی والدینش را گاز می گیرد تا بداند زیر دندان چگونه حس میشوند. گاهی والدین هنگامی که کودک یکساله شان با بوسیدن آنان شروع می کند ولی به طور ناگهانی گاز می گیرد شگفت زده میشوند.
این تمایل به تجربه است که موجب این تغییر ناگهانی می گردد. چنانچه غرایز دهانی در او بسیار قوی نباشند ممکن است فقط چند بار گاز بگیرد. مخصوصا اگر پدر یا مادر با پایین گذاشتن او از آغوششان و گفتن (( گاز گرفتن ممنوع )) به سرعت و با قاطعیت واکنش نشان دهند.
اما کودکی که دارای تمرکز دهانی قوی تری است ممکن است در واکنش به غرایز فطری درونی به گاز گرفتن ادامه دهد. برای اینکه کودک کار اشتباهش را تشخیص دهد توصیه میشود والدین واکنش های محکم و مصرانه ای به طور مکرر نشان دهند.
کودکان یکساله در موقع دلتنگی و خستگی نیز ممکن است گاز بگیرند. آنها در برنامه ریزی برای کارهایشان مهارتی ندارند. اگر کودکی بازی با یک اسباب بازی را به پایان رسانده باشد و نداند بعدا چکار دیگری را انجام دهد تنها برای تحریک کودک دیگر ممکن است او را گاز بگیرد.
گاز گرفتن توجه والدین را به کودک معطوف می کند. بنابراین وقوع این پیش آمد در گروه های همبازی یا مهد کودک ها که بزرگسالان دارای تماس و ارتباط کافی با کودکان نیستند غیرعادی نیست.
گاز گرفتن ممکن است اعتراض آمیزترین راهی باشد که کودکان به وسیله ی آن توجه بزرگ تر ها را می طلبند اما در گروه های همبازی بعضی کودکان ممکن است رفتارهای نادرست دیگری نیز داشته باشند.
بعضی کودکان یکساله علاقه ای به حضور کودکان دیگر نشان نمی دهند. اگر در حال بازی کودک دیگری خیلی به آنها نزدیک شود ممکن است او را گاز بگیرند تا به این ترتیب به کودکان دیگر بفهمانند جلوتر نیایند.
این شگرد معمولا در یک لحظه ی کارگر است بنابراین کودک آن را تکرار می کند بدون اینکه تشخیص دهد راه مثبتی برای اطمینان از داشتن فضای شخصی انتخاب نکرده است.
برای پیشگیری از گاز گرفتن یک نفر بزرگسال حتما باید بر کودک نظارت کند. گرچه این نوع نظارت ممکن است کار سنگینی به نظر برسد پیشگیری از گاز گرفتن در کمک به غلبه بر این مشکل بدون بالاگرفتن کار تا مرحله ی گریه کردن قربانی ها ، عصبانیت والدین و نیز مورد شماتت قرار گرفتن کودک برای رفتاری که بدون کمک بزرگسالان قادر به کنترل آن نیست مفید و موثر است.
به رغم اقدامات پیشگیرانه اگر طفل کودکان دیگر را گاز گرفت سعی کنید تمام بزرگسالان دیگر در این امر واکنش آرام و مصرانه ای داشته باشند. البته باید قربانی را که احتمالا سرگرم گریه است آرامش بخشید. ولی بد نیست بدانید که کودک گازگیرنده ممکن است از واکنش نشان داده شده نسبت به گاز گرفتنش عصبانی شود.
برای انواع واکنش نسبت به کودکی که گاز می گیرد دو راه مناسب وجود دارد : اولین روش این است که او را در کمک به قربانی آرام کردن او و کمک به گذاشتن یخ روی زخم ها به یاری بطلبید در این روش شما به کودکانی که در این قضیه دخیل هستند و نیز سایر کودکان گروه که شاهد تمام  این امور هستند ، همدلی و هم احساسی را نمونه سازی می کنید و می آموزید.
برای بعضی کودکان این واکنش بسیار موثر است. عده ی دیگری نخواهند توانست در کمک به قربانی به شما مدد برسانند و تلاش های شما برای درگیر کردن آنها موجب جسارت و بی اعتنایی آنان می گردد.
اگر کودکی که گاز گرفته است در توجه به قربانی ناتوان به نظر می رسد او احتمالا در احساسات و نیازهای سردرگمش به دام افتاده است. جداکردن یک کودک عصبانی و آشفته از بقیه گروه احتمالا به وسیله ی بزرگسالی که بتواند به او آرامش ببخشد میتواند بسیار مفید باشد.
بعد از آرام شدن کودک بزرگسال میتواند برای او توضیح دهد (( گاز گرفتن ممنوع . گاز گرفتن دردآور است.)) در هر صورت اگر به نظر بیاید کودک واقعا از واکنش کودک قربانی سردرگم و گیج شده است میتوانید به او بیاموزید گاز گرفتن دردآور است. به این صورت که دستش را در دهان خودش بگذارید و از او بخواهید. آن را گاز بگیرد.
در صورت موثر نبودن پیشگیری و واکنش های سریع و آرام برای از بین بردن عادت گاز گرفتن و یا در صورت عصبانی یا غمگین شدن کودکی که گاز می گیرد بد نیست به سایر جنبه های زندگی کودک نیز نظری بیندازید گاز گرفتن مثل کابوس های گاه به گاه بخشی از رفتار طبیعی کودک یکساله است اما اگر این رفتار غیرقابل تغییر به نظر برسد و یا شدت پیدا کند شاید کودک شما دچار تنش و اضطراب بسیاری است و این امر توجه شما را طلب می کند.

منبع : کتاب کلیدهای رفتار با کودک یکساله