عادات منفی در کودکان یکساله

بسیاری از یکساله ها دارای عاداتی هستند که چندان غیررایج نیستند بلکه به اندازه ای که موجب نگرانی بعضی والدین شوند غیرعادی هستند. در اغلب اوقات این عادات برای کودک به عنوان راهی برای آرامش بخشیدن به خود یا تنش زدایی عصبی صورت میگیرد.
اصرار کودک به انجام این عمل ممکن است موجبی برای نگرانی باشد. در شروع یک عادت والدین ممکن است است آن را بپذیرند اما بر اثر مرور زمان این نگرانی بر آنان غالب شود که (( آیا رفتار فرزندم طبیعی است؟)).
صحبت با مشاور بهداشت یا پزشک خانوادگی درباره ی عادات فرزندتان غالبا مفید است چون فردی که با شما و نیز با کودکتان آشنایی دارد ممکن است بتواند به شما کمک کند که تصمیم بگیرید آیا این عادت مقاوم برای شما مشکلی است یا خیر؟
تکان و جنبیدن :
اغلب نوزادان و نیز کودکان برای آرامش بخشیدن به خود حرکات هماهنگ و تکراری انجام میدهند. مکیدن انگشت ، کشیدن گوش و یا پیچ و تاب دادن رشته ای از موها ، از انواع رفتارهای رایج هستند.
عده ی دیگری از کودکان دارای عادات پرکارتر و پیچیده تری هستند مانند کودکی که در آغوش مادر علاوه بر مکیدن انگشت شست دکمه ای از ژاکت مورد علاقه اش را بین انگشتانش می مالد.
احتمالا تمام این عادات هماهنگ و تکراری کودک در این اولین خاطرات دوران نوزادی او از ضربان منظم قلب مادر و آرامشی که از در آغوش گرفته شدن در هنگام مکیدن به دست می آورد ریشه دارند.
بعضی نوزادان علاقه دارند این اعمال را تکرار و بزرگنمایی کنند و دوست دارند تکان تکان داده شوند. آنها به تدریج که بزرگتر میشوند این کار را خودشان انجام می دهند حتی تا جایی که برای تکان خوردن های شدید تا به خواب رفتن دست به هر کاری می زنند.
اگر کودک یکساله ای به این نوع عادت ادامه دهد ممکن است حتی دارای قدرت کافی برای تکان دادن تختش بر اثر این حرکات مکرر باشد. بعضی کودکان دارای چنان توانایی جنبشی هستند که تختشان از این طرف اتاق به طرف دیگر حرکت می کند!
اگر چه جنبیدن گاهی میتواند عادت پر سر و صدا و ناراحت کننده ای باشد اما برای کودک مشکلی ایجاد نمیکند. شاید بد نباشد برای پیشگیری از حرکت تخت بچه ، یک تخته فرش یا موکت زیر آن قرار بدهید. اگر به نظر می آید کودکتان با هیچ روش دیگری به جز تکان تکان خوردن نمیتواند آرامش یابد یا اگر بر اثر اصرار به تکان دادن های مکرر شما را به سرگیجه مبتلا می کند درباره این رفتار او با مشاور بهداشتی یا پزشک خانوادگی خود مشورت کنید.
کوبیدن سر:
بعضی کودکان به همان روشی که عده ای از کودکان تکان تکان می خورند سرشان را به کناره های تخت یا بر روی کف اتاق می کوبند. به طور کلی این کار اشکالی ندارد چون وقتی کودک احساس درد نماید از آن امتناع خواهد کرد.
ولی گاهی کودک با چنان نیرویی سرش را به اطراف می کوبد که احتمال مجروح شدن او وجود دارد. در این حالت او ممکن است دلتنگ یا حتی عصبانی باشد و والدین قادر به آرام کردن او نباشند. در صورتی که این رفتار مکرر رخ دهد بهترین واکنش این است که دور تخت او را از داخل با لایه ای از اسفنج یا جسم نرم مشابهی بپوشانید یا هنگامی که کودک احساس کرد نیاز به کوباندن سر دارد او را روی یک فرش نرم و لطیف قرار دهید.
اگر نسبت به درد غیرحساس به نظر برسد و به کوبیدن سرش ادامه دهد توجه به سایر بخش های زندگی کودک برای دریافت اینکه آیا او تحت فشار روحی – روانی قرار دارد اهمیت پیدا می کند.
آیا طفل خسته می شود؟ آیا به اندازه ی کافی مورد توجه بزرگسالان قرار می گیرد؟ آیا در حالی که هنوز برای خوابیدن آماده نیست برای مدت طولانی در تختش رها میشود؟ اگر نمیتوانید راهی برای کنترل کوباندن سر کودک پیدا کنید یا اگر افزایشی در شدت و تکرار آن مشاهده کردید با مشاور بهداشتی خود مشورت کنید.
حبس کردن نفس :
هنگامی که کودک دچار قشقرق می شود ممکن است برای گریستن نفس عمیقی بکشد و سپس نفس خود را در سینه حبس کند و اگر به نگه داشتن نفس خود ادامه دهد رنگش به کبودی می گراید و حتی ممکن است ناگهان از حال برود.
این حالت به آن اندازه ای که برای والدین هراس آور است خطری برای کودک ندارد. در چنین حالتی به محض اینکه کودک نفسش را تا حدی که موجب کبودی رنگ و یا بیهوشی اش شود حبس کند عکس العمل های طبیعی بدن به کار افتاده و او دوباره شروع به نفس کشیدن نماید.
در هر صورت اگر والدین هر بار که کودکشان جیغ زد ، بترسند و عصبانی شوند ممکن است کوچولوی آنها دچار عادت حبس نفس بشود. اگر چه پیش آمدن مکرر این حالت بیش از موارد گاه به گاه آن زیان آور نیست اما ترک و از بین بردن این عادت نیز کار چندان ساده ای نیست .
اگر فرزندتان دارای عادت حبس نفس مکرر است و شما احساس اضطراب و دلواپسی می کنید درباره ی نگرانی هایتان با مشاور بهداشتی خود صحبت کنید. نگه داشتن نفس مثل هر نوع رفتار دیگر ناشی از قشقرق با ایجاد فضایی توأم با آرامش و صمیمیت والدین بهتر کنترل می شود.

منبع : کتاب کلیدهای رفتار با کودک یکساله