بسیاری از کودکان
یکساله مایعات را فقط از شیر می آشامند . اغلب به والدین گفته می شود
کودکان این سن فقط بایستی از فنجان یا لیوان بیاشامند چنانچه کودکشان به
شیشه وابسته باشند والدین درباره ی لزوم گرفته شیشه از او سردرگم و نگران
میشوند.
پیش از اینکه درباره آنچه برای فرزند شما درست است تصمیم گیری
کنید باید به چگونگی استفاده او از شیشه توجه کنید. مشکل اصلی در اینجا خود
شیشه شیر نیست بلکه مایع موجود در آن است. نوزاد به شیشه وابستگی پیدا میکند چون با غریزه قوی مکیدن متولد شده است.
همزمان
با آموختن اینکه مکیدن پستانک سر شیشه خوشمزه است و مایع موجود در آن شکم
او را پر میکند او می آموزد شیشه را با احساسات خوشایند ارتباط دهد. و به
تدریج عادت به دست گرفتن شیشه در او ایجاد میشود و تا هنگامی که به سن
یکسالگی می رسد شیشه امنیت خاطر او را تضمین میکند. در واقع برای کودک
یکساله شیشه سمبلی از آرامش است.
برای کودک یکساله ای که هنوز برای
نوشیدن شیر یا آبمیوه از شیشه استفاده میکند این خطر وجود دارد که عادت به
شیشه موجب صدمه رساندن به دندان هایش بشود. دندان های شیری کودک در این سال
شروع به بیرون زدن و رشد
میکنند ( تا رسیدن به سن دو و نیم سالگی او دارای 20 دندان شیری خواهد
بود) والدین نیز باید تمامی اقدامات بهداشتی را برای پیشگیری از فاسد شدن
دندان های کودک به کار بندند.
هر بار که کودک از شیشه مایعی غیر از آب
می آشامد باکتری های طبیعی موجود در دهانش با مایع مذکور ترکیب میشوند و
سبب تخریب مینای دندان کودک میگردند.
دندان های نوزاد یا کودکی که در
حال مکیدن سر پستانک به خواب می رود بیشتر در معرض آسیب دیدگی قرار می
گیرند چون آخرین قطرات شیر بعد از به خواب رفتن طفل فرو داده نمیشوند و در
پشت دندان ها باقی می مانند . این قطره های شیر یا آب میوه اسید ضعیفی
دارند و به سرعت لایه ی نازک مینای دندان تازه را تخریب می کنند.
اگر
دندان آسیب دیده کودک به سرعت ترمیم نشود دندان های دیگر نیز فاسد خواهند
شد و در نهایت کودک دچار دندان درد شده و در معرض خطر عفونت قرار میگیرد.
بعضی
از کودکان عادت دارند یک شیشه شیر یا آبمیوه را صبح بیاشامند و یک شیشه
دیگر شب. آنها بر طبق عادت ، عمل نوشیدن را سریع انجام می دهند. دندان های
این کودکان احتمالا به علت استفاده از شیشه شیر دچار پوسیدگی نمیشوند چون
زمان تماس دندان های آنان با مایع بسیار کوتاه است.
اما احتمالا دندان
های کودکان دیگری که به دفعات از شیشه استفاده میکنند یا در حال مکیدن
پستانک به خواب می روند بیشتر دچار آسیب دیدگی میشود.
آسان ترین راه
تغییر عادت کودک این است که بدون اطلاع او به تدریج به مایع داخل شیشه آب
بیفزایید. برای این کار 25cc آب را به جای 25cc مایع اضافه کنید. بعد از
دو روز مقدار آب را به 50cc افزایش داده و مقدار مایع دیگر را 25cc دیگر
کاهش دهید.
جایگزین کردن 25cc آب را یک روز در میان ادامه دهید و به این
ترتیب تنها در مدت دوهفته کودک شما از شیشه آب خالص خواهد آشامید. بعضی از
اوقات کودکان به دلیل جایگزین شدن آب به جای مایع مورد علاقه ، استفاده از
شیشه شیر را کاملا متوقف میکنند.
کودک دیگری نیز ممکن است به لذتی که
از مکیدن شیشه می برد بدون توجه به مایع محتوی آن ادامه داده و حاضر به ترک
عادت خود نباشد. در این صورت دیگر والدین نباید نسبت به صدمه دیدن
دندانهای کودک خود نگرانی داشته باشند.
گاهی والدین احساس میکنند اگر
شیشه را کاملا از کودک بگیرند او از آشامیدن شیر امتناع خواهد ورزید. در
حقیقت شیر نیاشامیدن کودک بهتر از پوسیدن دندان های اوست. اکثر کودکان اگر
دارای گزینه ی دیگری نباشند در نهایت به آشامیدن شیر از لیوان رضایت خواهند
داد . والدین به خاطر بسپارند به منظور خوشمزه تر کردن شیر هرگز آن را مزه
دار نکنند چون با مشکل جدیدی رو به رو خواهند شد!
هنگامی که کودک به
شیشه ی آب عادت کند میتوانید در مورد ادامه ی استفاده از شیشه شیر تصمیم
بگیرید. بعضی کودکان علاقه ی شدیدی به مکیدن دارند و اگر پستانک در اختیار
نداشته باشند انگشتانشان را به جای آن خواهند مکید.
بعضی کودکان به
پستانک به گونه ای وابستگی پیدا میکنند که گویی پتو یا عروسک محبوب آنهاست و
علاوه بر آن نوعی احساس امنیت پیدا میکنند. برای عده ای دیگر شیشه پستانک
عاملی است که آنها را به آرامش می رساند و برای برخی دیگر جنبه ی تشریفاتی
دارد.
کودکان هنگامی که در آغوش پدر یا مادر هستند میل دارند پستانک در
دهان داشته باشند. چنانچه کودک شما به هر یک از این دلایل از شیشه استفاده
میکند دلیلی برای منع او از این کار وجود ندارد. از نظر روانشناسان
استفاده از شیشه برای کودک یکساله نه تنها مضر نیست بلکه برای بسیاری از
کودکان مفید نیز هست.
پستانک ها سمبلی از نوزاد بودن هستند و یکساله ای
که برای رشد و نمو به سختی تلاش می کند برای احساس آرامش و امنیت ممکن است
به آن احتیاج داشته باشد اگر میل ندارید کودکتان از شیشه ی پستانک استفاده
کند میتوانید استفاده ی او را محدود کنید یا کاملا آن را کنار بگذارید.
برای
کاستن دفعات استفاده پستانک را در زمان های به خصوصی در اختیار کودک قرار
دهید و یا هنگام بیرون رفتن از منزل آن را همراه نبرید. بسیاری از کودکان
بعد از چند روز با این محدودیت ها کنار می آیند اما برای بعضی والدین
برخوردی محکم و قاطعانه در این مورد با کودک مشکل است مخصوصا اگر یکی از
والدین بیش از دیگری مخالف استفاده از شیشه باشد.
اگر شما در تنظیم
محدودیت ها موفق نباشید بهتر است کودک را در استفاده ی نامحدود از شیشه
آزاد بگذارید یا اینکه کاملا این عادت را از او بگیرید. در غیر این صورت
شیشه به صورت بخشی از جنگ قدرت جاری در خانواده ی شما در می آید و می تواند منشا عصبانیت و یا سرچشمه ی آرامش شود.
اگر
تصمیم گرفتید کودک شیشه را کنار بگذارد بهتر است کار را به سرعت انجام
دهید. زمانی را برای ترک عادت کودک انتخاب کنید که او دچار هیچ گونه
اضطرابی نیست و یا امکان وقوع تغییر دیگری در زندگیش وجود ندارد.
از
آنجا که کودک یکساله درکی از زمان ندارد نیازی به آماده سازی قبلی او نیز
ندارید یک روز میتوانید به او بگویید تصمیم دارید از شر این همه پستانک
راحت شوید و از این به بعد او بایستی از لیوان بیاشامد و هنگامی که فردا
کودک از خواب بیدار میشود به او بگویید دیگر پستانکی وجود ندارد.
در
ابتدا او ممکن است غمگین و یا عصبانی شود اما اگر آرام و مهربان باشید او
نیز خوب و راحت با این مسئله کنار خواهد آمد. برای نشان دادن توجه بیشتر به
او همانطور که او به زندگی بدون پستانکش خو میگیرد برنامه ریزی کنید و
آماده باشید.
منبع : کتاب کلیدهای رفتار با کودک یکساله
