اصول خوراندن دارو به خردسالان

دارو دادن به برخی اطفال بسیار سخت و مشکل است و والدین با مشکلات زیادی هنگام دارو دادن به آن ها مواجه هستند می خواهیم به برخی از مهمترین و موثرترین روش ها در این زمینه اشاره کنیم

 مادر جولیای ۲ ساله می گوید بارها مجبور شده سر ساعت معینی ۲٫۵ میلی لیتر شربت به کودکش بدهد اما در نهایت متوجه شده ۲٫۴ میلی لیتر آن در قاشق و روی شلوار و کف زمین باقی مانده است.

مادر جاناتان ۱ ساله هم بارها با هزاران باری، دارویی را به دخترش داده و او با یک استفراغ ساده، تلاش او را هدر داده است.

در چنین شرایطی چه باید کرد؟ بهترین روش برای دارو خوراندن به کودکان چیست؟ آیا می توانیم داروی کودک را در آبمیوه یا غذایش بریزیم؟ اگر کودک استفراغ کرد، چطور؟

پرسش هایی از این قبیل ممکن است ذهن بسیاری از مادرانی را که کودک خردسال دارند، درگیر کند. ما در ادامه سعی می کنیم به هر آنچه می تواند ذهن یک مادر را در رابطه با دارو دادن به کودک درگیر کند، پاسخ دهیم.

اما پیش از آن ذکر چند نکته مهم و کلی ضروری به نظر می رسد:

* اول اینکه، قبل از دارو دادن به کودک تاریخ تولید و انقضای دارو را بررسی کنید. اگر تاریخ انقضای دارو گذشته، آن را به داروخانه پس بدهید.

* دوم اینکه، دستور مصرف و موارد منع مصرف و دوز دقیق دارو را بخوانید و قبل از خوراندنش به کودک، خوب آن را تکان دهید.

* سوم اینکه، بعد از خوراندن دارو به کودک، در دارو را ببندید و در محل مناسب با توجه به دستورالعمل قید شده روی بسته بندی، آن را دور از دسترس کودکان قرار دهید.

آنچه در ادامه می خوانید، ۱۴ توصیه ای است که رعایت آنها به شما کمک می کند راحت تر به کودکان زیر ۱ سال و کودکان بالای ۱ سال دارو بخورانید.

۱- در این سن می توانید به کودک توضیح دهید که مصرف دارو برای بهبود حال اوست اما اصراری نداشته باشید که کودک کاملا این موضوع را درک کند. هرگز به کودک نگویید که فلان دارو شکلات یا اسمارتیز است یا فلان شربت مزه پرتقال می دهد تا به این بهانه آن را بخورد زیرا در این شرایط ممکن است کودک حتی بدون دلیل هم تقاضای خوردن دارو کند یا خودسرانه سراغ آن برود. بدون تهدید و دعوا یا پاداش باید دارو را به کودک بدهید و اگر گریه می کند صبر کنید، تا گریه اش تمام شود.

۲- اگر کودک شما در خوردن دارو یا مکمل های غذایی بدقلق است، می توانید با مشورت داروساز و در صورتی که ممنوع نباشد مکمل یا دارو را در غذا یا آبمیوه به او بدهید. در این شرایط فرزند شما بدون اینکه اصلا متوجه شود، آن را مصرف می کند.

۳- اگر مزه دارو احساس تهوع در کودک ایجاد می کند آن را در یخچال قرار دهید. خنکی معمولا باعث کاهش قوه چشایی می شود. اگر نباید دارو را در یخچال بگذارید قبل از دادن دارو به کودک به او مقداری یخ بدهید تا بمکد.

۴- با مشورت با داروساز بعد از خوردن دارو فورا به کودک یک لیوان آبمیوه بدهید تا مزه دهانش را عوض کند.

۵- در صورتی که تنها هستید و کودک جنب و جوش زیادی برای دارونخوردن دارد او را در یک ملحفه بپیچانید و در بغل بگیرید تا دارو را بخورد. این روش چندان خوشایند نیست اما به ناچار گاهی لازم است.

۶-هرگز قرص را بدون تجویز پزشک نشکنید و کپسول را باز نکنید زیرا اسید داخل معده یا برخی مواد غذایی می تواند باعث خنثی شدن خواص دارو شود یا طعم بدی در دهان ایجاد کند.

۷- برای خوراندن قرص یا کپسول، به کودک بطری آب بدهید تا برای نوشیدن آب مجبور باشد سرش را به عقب ببرد. در این شرایط قرص را راحت تر می بلعد.

۸- اگر کودک دهانش را می بندد و قفل می کند با گرفتن بینی دهانش را باز کنید.

۹- اگر بوی دارو آزارش می دهد از کودک بخواهید خود بینی اش را بگیرد، اما اگر می خواهید اسانس به دارو اضافه کنید حتما با متخصص مشورت کنید.

۲۰ راه دارو دادن به کودک

۱۰- در یک دفترچه میزان داروی داده شده به کودک و زمان آن و نوبت بعدی دارو را یادداشت کنید و در معرض دید قرار دهید تا اگر شما در خانه نبودید و شخص دیگری مسئول این قضیه بود آن را بداند. هرگز این کار را به خود کودک نسپارید.

۱۱- در صورتی که کودک بعد از خوردن دارو و در کمتر از ۱۰ دقیقه دچار تهوع شد، باید نیم ساعت صبر کنید و مجدد دوز مشخص دارو را به کودک بدهید. اگر مدت زمان بیشتری گذشت و مثلا کودک بعد از گذشت ۲۰ دقیقه از خوردن دارو دچار استفراغ شد، چون میزان جذب داروهای مختلف متفاوت است، بهتر است در مورد دوز دارویی که باید به کودک داد با داروساز یا پزشک صحبت کنید.

۱۲- در صورتی که فرزند شما بهبود یافته و علائمی از بیماری ندارد سرخود دارو را قبل از اتمام دوره قطع نکنید. برخی داروها از جمله آنتی بیوتیک ها را باید برای دوره ای مشخص به بیمار دارد.

۱۳- هرگز خوددرمانی نکنید و با دوز پایین داروی خود را به کودک ندهید. مصرف تعداد زیادی از داروها قبل از ۱۵ سالگی ممنوع است. مصرف داروی افراد بالغ می تواند در کودکان باعث اختلال در کارکرد سیستم ایمنی شان شود و روند درمان را کند کرده یا حتی عوارض شدیدی بر جای بگذارد.

۱۴- خودسرانه و بدون مشورت با متخصص طب سنتی به کودکان داروهای گیاهی ندهید. گرچه به نظر می رسد گیاهان دارویی در مقایسه با داروهای شیمیایی کم عارضه تر باشند، اما مصرف بسیاری از آنها در کودکان زیر ۲ سال ممنوع است. از ۶ سالگی به بعد با مشورت پزشک می توانید برای درمان یبوست از دانه های اسفرزه، برای درمان تهوع از زنجبیل و برای درمان گلودرد از علف چای استفاده کنید. زیر ۲ سال استفاده از هر نوع داروی نعناعی ممنوع است و می تواند باعث اسپاسم حنجره شود. این موضوع در مورد شکلات های نعنایی هم صدق می کند.

۲۰ راه دارو دادن به کودک

۱- برای ریختن قطره در بینی، کودک را به کمر روی سطح ثابتی بخوابانید. از فرد دوم یا کودک بزرگ تری بخواهید با کودک صحبت کند. سر او را به یک سمت کج و بعد نوک قطره را وارد بینی اش کنید و به آهستگی قطره را بچکانید.

۲- برای چکاندن قطره در گوش، سر کودک را کمی کج کنید و با کشیدن لاله گوش به عقب قطره را درون گوش بچکانید. سر را مدتی در همان وضعیت نگه دارید تا قطره وارد گوش شود.

۳- برای دادن داروهای مایع به کودک حتما او را بنشانید و به شکم خود در بغلتان تکیه دهید زیرا در حالت خوابیده احتمال خفگی وجود دارد. می توانید از قطره چکان، سرنگ یا قاشق استفاده کنید اما هرگز دارو را در وسط دهان نریزید. می توانید آن را زیر زبان یا در گوشه لپ ها بریزید تا در دهان پخش شود. به این ترتیب احتمال برگرداندن دارو و حس تهوع در کودک کاهش می یابد.

۴- بهترین وسیله باری دادن داروهای مایع در سن زیر ۱ سال، استفاده از سرنگ است. به این ترتیب نه تنها کودک دارو را پس نمی زند بلکه دوز مشخصی از دارو به کودک داده می شود. استفاده از قاشق تنها به کودکانی که غذاخوردن را آغاز کرده اند توصیه می شود.

۵- برای گذاشتن شیاف، کودک را به کمر بخوابانید و پاهای او را روی سینه خم کنید و مراقب باشید کودک حرکت ناگهانی انجام ندهد. شیافی را که در یخچال نگهداری شده، از سمت صاف وارد مقعد کنید و فشار دهید تا مطمئن شوید به خوبی وارد شده و بیرون نمی افتد. برای اطمینان بیشتر، چند لحظه ای ۲ طرف باسن را به هم فشار دهید.

۶- برای ریختن قطره در چشم کودک به کمک یک دستمال تمیز چشم کودک را پاک کنید و با استفاده از همان دستمال بدون اینکه به چشم کودک دست بزنید، پلک را باز کنید و قطره را درون چشم بچکانید و مازاد قطره را پاک کنید. همزمان می توانید به کودک پستانک بدهید. کودکان حین مکیدن معمولا پلک هایشان را باز می کنند.