اختلال در ستون فقرات در سنین پایین

چگونه والدین باید مراقب وجود اختلال در ستون فقرات فرزندشان شوند و بهترین روش برای پیشگیری از بروز اینگونه مشکلات چیست چگونه باید از اینگونه ناهنجاری ها در فرزندانمان اطلاع پیدا کنیم

دکتر محمدعلی محسنی ضمن هشدار نسبت به افزایش اختلالات ستون فقرات در کودکان، گفت: در همه جوامع، کودکان به عنوان یکی از اقشار مهم محسوب می‌شوند و در معرض ابتلا به انواع اختلالات قرار دارند. شایع‌ترین آنها اختلالات عضلانی – اسکلتی است. عادات روزمره و سبک زندگی مدرن که امروزه در جامعه ما به شکلی غیراستاندارد مرسوم شده، باعث می‌شود افراد از دوران کودکی ناراحتی‌ها و دردهای متنوعی را در سیستم عضلانی – اسکلتی خود تجربه کنند.

وی افزود: یکی از شایع‌ترین این معضلات اختلالات گوناگون در ناحیه ستون فقرات در کودکان است که شامل گردن درد، کمردرد، اسکولیوز یا انحراف طرفی ستون فقرات، کیفوز یا افزایش قوز پشت، لوردوز یا افزایش قوس ناحیه کمر می‌شوند. همراه با این اختلالات ساختاری، عضلات ناحیه ستون فقرات نیز درگیر می‌شود و نقاط دردناک بسیاری در آنها شکل می‌گیرد.

محسنی با اشاره به شیوع اختلالات ستون فقرات در کودکان به علت سبک نادرست زندگی، ادامه داد: طبق آمارهای جهانی و بر اساس مطالعات انجام شده در ایران، این اختلالات در کشور نسبتا بالا و رو به افزایش است. از مهم‌ترین علل ابتلا به این اختلالات سبک غلط زندگی در کودکان است. امروزه به دلیل صنعتی شدن زندگی‌ و مشغولیت‌های زیاد پدر و مادر، کودکان از همان دوران اولیه زندگی‌شان به دلیل کمبود فضای کافی در منازل از بازی‌هایی که نیازی با تحرک ندارند، استفاده می‌کنند. آنها تمایل به انجام بازی‌های فردی و عدم شرکت در بازی‌ها و ورزش‌های جمعی دارند. به همین خاطر سبک زندگی بی‌تحرک و دور از ورزش در این قشر از افراد جامعه تقویت می‌شود. عدم ورزش و عدم تحرک باعث ضعف شدید سیستم عضلانی – اسکلتی می‌شود که تبعات آن ابتلا به درد و ناتوانی‌های ستون فقرات در سنین پایین است.

وی تغذیه ناسالم را در افزایش شیوع این اختلالات موثر دانست و تاکید کرد: تغذیه ناسالم و نادرست که در خانواده‌ها به خاطر مشغول بودن بالای اعضای خانواده، به طور جدی مرسوم شده است، به این ضعف و ناتوانی‌ها دامن می‌زند. استفاده بالا از فست فودها و مواد غذایی بی‌ارزش در گروه سنی کودکان به علت تمایل بسیار بالای کودک به این گونه مواد غذایی، باعث شیوع چاقی و عدم تحرک بیشتر کودک و همچنین عدم رسیدن مواد غذایی لازم و مفید برای عضلات، استخوان‌ها و مفاصل می‌شود. این ضعف سیستم عضلانی – اسکلتی که در دوران کودکی شکل می‌گیرد منجر به دردهای مختلف عضلانی – اسکلتی زودرس می‌شود.

رییس انجمن علمی فیزیوتراپی ایران، استفاده زیاد از سیستم‌های کامپیوتری و موبایل و همچنین اطلاع نداشتن از وضعیت‌های استاندارد حرکتی را عامل مهمی در ایجاد اختلالات ساختاری عنوان کرد و افزود: امروزه تکنولوژی بالا زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها در بشر است. در کودکان نیز به دلیل استفاده زیاد از سیستم‌های کامپیوتری و موبایل، اختلالات ساختاری جدی را ایجاد کرده است. مطالعات مختلف نشان داده که کودکان و حتی والدین آنها از وضعیت‌های استاندارد نشستن، خوابیدن، استفاده از کامپیوتر و انجام تکالیف آگاهی ندارند یا آنها را به درستی رعایت نمی‌کنند. اکثر کودکان در وضعیت دمر که ممنوع است، می‌خوابند و در وضعیت‌های غیر استاندارد تکالیف مدرسه را انجام می‌دهند.

محسنی ادامه داد: این وضعیت‌های غیراستاندارد باعث اعمال فشارهای جدی به ناحیه ستون فقرات می‌شود و خستگی‌های شدید عضلانی را به همراه دارند. خستگی عضلانی باعث عدم کفایت عضله در حین انجام کار و عدم خونرسانی و اکسیژن رسانی کافی به بافت عضلانی و در نهایت ایجاد نقاط دردناک در عضلات ستون فقرات می‌شود. شکل‌گیری اینگونه مشکلات و ناراحتی‌ها در دوران کودکی باعث پایین آوردن کارایی کودک در زمان اوج فعالیت و تلاش خود و همچنین از دست دادن بسیاری از موفقیت‌هایش و در نهایت منجر به افسردگی کودک خواهد شد.

وی تاکید کرد: والدین باید اقدامات پیشگیرانه را از همان دوران کودکی مورد توجه قرار دهند. شرکت دادن کودکان در ورزش‌های جمعی و بیرون منزل باعث افزایش تحرک کودک و بهبود تغذیه سیستم عضلانی – اسکلتی و افزایش قوای جسمانی کودک می‌شود. استفاده از عادات تغذیه‌ای صحیح و سالم و با ارزش غذایی بالا از دیگر مواردی است که باید والدین به طور جدی به آن بپردازند. از آنجا که کودکان در هر جامعه‌ای به عنوان سنگ بناهای نیروی انسانی آن جامعه در آینده محسوب می‌شوند، توجه به سلامت جسم و روان این قشر از جامعه بسیار حائز اهمیت است.