سرعت رشد کودک در سنین هفت تا ده سال تقریبا ثابت است. به طور کلی کودک در این سن نسبت به سالهای قبل از نظر تغذیه مشکل کمتری دارد. از آنجا که اشتهای کودک در شروع رشد زیاد می شود در این سنین میل بیشتری به غذا پیدا می کند.
نیاز غذایی کودکان
در این سنین متفاوت است و بستگی به میزان فعالیت بدنی و جنب و جوش آنها
دارد. کودکانی که در فعالیت ها و مسابقات ورزشی شرکت میکنند به نیروی
بیشتری احتیاج دارند.
بعضی کودکان در این گروه سنی گاهی با مشکل تغذیه
رو به رو می شوند و با وجودی که مرحله بهانه جویی و بی میلی به غذا را پشت
سر گذاشته اند بعضی مواد خوراکی را ترجیح می دهند. وادار کردن کودک به
خوردن یک نوع غذای خاص یا حذف کردن آن غذا از برنامه غذایی ممکن است او را
به آن غذا بی علاقه کند. همیشه سعی کنید مقدار کمی از غذایی را که کودک
دوست ندارد در بشقاب او بگذارید ولی برای خوردن آن پافشاری نکنید.
غذای
مورد علاقه کودکان در این سنین تنوع بیشتری پیدا می کند ولی باز هم بعضی از
آنها به خوردن چیزهایی مثل سبزی و میوه و آش علاقه ای نشان نمی دهند. آنها
به شیرینی میل زیاد دارند و انرژی دریافتی آنها از راه شیرینی به 25 درصد
کل انرژی می رسد.
قند شیر یعنی لاکتوز نیز بخش مهمی از قند مصرفی آنها
را تشکیل می دهد. شیرو لبنیات علاوه بر قند مواد مغذی مهمی مثل کلسیم و
ویتامین D دارد. قند معمولی یا سوکروز که در شیرینیها ، دسرها ، کیک ، آب
نبات و بیسکویت وجود دارد نیز مقدار زیادی انرژی تولید میکند. اما خلاف شیر
که ارزش غذایی خوبی دارد ، شیرینیها ، غیر از انرژی زایی ارزش دیگری
ندارند از این رو باید مصرف آنها را محدود کرد.
((جدول راهنمای تغذیه))
راهنمای مناسبی برای تامین تغذیه سالم و متعادل این کودکان است. همان طور
که می بینید سهم پیشنهادی یا مقدار مصرفی مواد خوراکی مختلف در یک گروه
غذایی با هم تفاوت دارند. این تفاوت به خاطر ترکیب و ارزش غذایی مختلف
آنهاست.
با وجود این تفاوت مواد خوراکی موجود در یک گروه را میتوان جای
یکدیگر مصرف کرد. کودک در این مرحله از رشد عادت غذایی ویژه ای پیدا می کند
؛ ولی هنوز هم به راهنمایی والدین خود برای تغذیه سالم نیاز دارد. با این
که عادت های غذایی را میتوان تغییر داد کودکان این عادتها را تا مدت ها و
گاهی تا زمان پیری حفظ میکنند.
اختلاف تغذیه پسران و دختران از نظر
مقدار غذای مصرفی از این سنین ظاهر و تا دوازده سالگی رفته رفته زیاد می
شود. پسران نسبت به دختران میل بیشتری به غذا پیدا میکنند و این اختلاف در
طول بلوغ بارزتر است.
برای این که اصول و نکات تغذیه سالم را به کودک
خود بیاموزید و او را به تغذیه درست تشویق کنید بهتر است نظرش را در مورد
برنامه غذایی و آشپزی جویا شوید و سلیقه و ذایقه ی او را در این برنامه
دخالت دهید. با دخالت دادن پسران و دختران در تهیه غذا بعضی از کارهای
آشپزی و چیدن سفره در آنها احساس رضایت و اعتماد به نفس به وجود آورید. در
این سن پسران و دختران آشپزی را به ویژه کنار مادر خود یک کار جالب می
دانند.
کودکان در سالهای اول دبستان معمولا بعد از تمام شدن درس به یک
غذای مختصر میل نشان می دهند ولی به علت عدم دسترسی آسان به مواد خوراکی
تعداد وعده های غذا به چهار تا پنج مرتبه در روز کاهش پیدا میکند. والدین
بهتر است از این فرصت استفاده کنند و دادن وسایل ساده آشپزی و راهنمایی های
لازم از آنها بخواهند تا عصرانه مورد علاقه خود را تهیه نمایند.
باید
به خاطر داشت که کودک حتی اگر نکاتی درباره اهمیت تغذیه و ارزش غذایی بداند
باز هم مقداری از غذای خود را به دوستانش می دهد یا نخورده باقی می
گذارد.بعضی از بچه ها نسبت به شوخی ها و انتقاد دوستان خود از ساندویچ یا
غذایی که به مدرسه می برند حساسیت دارند و گاهی در اثر حرف ها و عادت های
غذایی آنها به خوردن تنقلات بی ارزش کشیده می شوند.
بعضی از والدین نسبت
به نحوه تغذیه کودکان خود بی توجه هستند و با بیخیالی آنها را در انتخاب
مواد خوراکی آزاد می گذارند. این کودکان تغذیه سالمی ندارند و برای کودک
شما سرمشق خوبی نخواهند بود. اگر به تغذیه سالم کودکتان اهمیت می دهید به
او بیاموزید که پول تو جیبی خود را صرف خریدن تنقلات بی ارزش و غیر بهداشتی
نکند.
با توجه به این که کودکتان بخشی از وقتشان را بیرون از منزل می
گذرانند و خودشان را با مواد خوراکی متفاوت سیر میکنند تغذیه سالم در منزل
اهمیت بیشتری پیدا می کند. غذای این کودکان در منزل باید متنوع و مغذی باشد
تا نارسایی ها و کمبود های غذایی آنها را جبران نماید.
گروه های ششگانه غذایی و راهنمای تغذیه کودکان 7 تا 10 ساله
گروه غذایی
|
تعداد وعده ها در روز
|
اندازه یا مقدار مصرف
|
شیر و لبنیات : |
4 نوبت
|
|
شیر کم چربی (2%) |
|
1 لیوان
|
پنیر کم چربی |
|
30 گرم
|
ماست کم چربی |
|
1 لیوان |
پنیر کاتج |
|
3/4 لیوان |
شیرخشک کم چربی |
|
3 تا 4 قاشق غذا خوری |
میوه ها : |
2 نوبت یا بیشتر
|
|
مرکبات (منبع ویتامین C) |
|
1عدد |
آب میوه ( منبع ویتامین C) |
|
1/2 لیوان |
سایر میوه های تازه |
|
1 عدد |
کمپوت |
|
1/2 لیوان |
سبزی ها :
|
2 نوبت یا بیشتر
|
|
سبزیهای برگی و سبزی سفره |
|
در حد اعتدال
|
سالاد فصل
|
|
در حد اعتدال
|
فرآورده های غلات و سبزیهای نشاسته ای :
|
4 نوبت یا بیشتر
|
|
نان ، آرد کامل
|
|
در حد اعتدال
|
نان ساندویچی
|
|
در حد اعتدال
|
سریالها (بدون شکر) |
|
1 فنجان |
رشته ها، سیب زمینی ، ماکارونی |
|
1/2 فنجان |
کراکر |
|
3 تا 4 عدد |
گوشت و مواد پروتئینی : |
5 تا 7 نوبت
|
|
گوشت بی چربی ، مرغ ، ماهی
|
|
30گرم
|
تخم مرغ
|
|
1 عدد متوسط
|
حبوبات(نخود و لوبیا)
|
|
1/2 فنجان
|
ارده ی بادام زمینی
|
|
1قاشق غذا خوری
|
چربی ها و روغن ها :
|
7 نوبت یا بیشتر
|
|
مارگارین (غنی شده با ویتامین A)
|
|
1 قاشق چایخوری
|
سس سالاد (مایونز)
|
|
2 قاشق چایخوری
|
روغن نباتی مایع |
|
1 قاشق چایخوری |
متفرقه :
|
در حد اعتدال
|
|
دسرها مثل کیک ساده و میوه ای
|
|
1 قطعه کوچک
|
نان شیرینی
|
|
2عدد متوسط
|
بستنی یا پودینگ
|
|
1/2 فنجان
|
مربا ، عسل ، ژله ، حلوا
|
|
1قاشق غذاخوری
|
منبع : کتاب بهترین کلیدهای تغذیه برای کودک و نوجوان