رفتار والدین با غذا نخوردن کودکان

شکایت اکثر مادران نزد پزشک این است که کودک غذا نمیخورد و از پزشک سوال میکنند : (( چرا کودک غذا نمیخورد؟)) موقعی که پزشک کودک را به طور دقیق معاینه می کند و حتی آزمایش های خونی و ادراری برای او درخواست می کند می بیند کودک از نظر جسمی و از نظر آزمایش های انجام شده کاملا سالم است و رشد طبیعی خود را کرده است.
مادران دلسوز و علاقه مند آنهایی هستند که از پزشک سوال می کنند که از کدام مواد غذایی باید به کودک بدهند تا احتیاجات کودک در سنین مختلف تامین شود نه این که چرا او غذا نمیخورد و دوست داشته باشند و حتی لذت ببرند از این که کودکشان دائما چیزی بخورد و دهان او دائما بجنبد.
اگر مادر به خوردن یا نخوردن غذای کودک علاقه مند گردد و مخصوصا در غذا خوردن کودک امر و نهی کند و یا با فشار و اصرار بخواهد به کودک غذا بخوراند بدون شک کودک از خوردن غذا امتناع خواهد کرد.اگر کودک حس کرد غذا نخوردن او مورد توجه پدر و مادر است و سبب نگرانی مادر می شود به بهانه های مختلف از خوردن غذا خودداری خواهد کرد.
پدر و مادر باید از چگونگی اشتهای طبیعی کودک و تمایل او به انواع غذاها در سنین مختلف آشنا و آگاهی داشته باشند و با توجه به این اطلاعات برای کودک غذا تهیه و در اختیار وی قرار دهند.
دوران شیرخواری ( دوران خوب خوردن) : اشتهای کودک در این دوران بسیار خوب است. کودک در اولین چهار ماه عمر خود دائما گرسنه است ، بنابراین پدر و مادر باید در این دوران برحسب احتیاج کودک او را تغذیه کنند و به او شیر بدهند یعنی در هر زمان و هر چه بیشتر میخواهد به او شیر بدهند تا او ارضاء گردد.
در این صورت کودک به تدریج برنامه ای برای تغذیه خود برحسب احتیاج خود تعیین میکند.یعنی کودک بعد از تولد هفت تا هشت نوبت شیر میخورد و به تدریج دفعات آن را کم می کند تا در سن سه ماهگی به پنج تا شش نوبت و بالاخره در چهار ماهگی به چهار تا پنج نوبت در روز تغییر خواهد کرد.
بعضی از مادران به غلط برای تغذیه ی کودک خود ساعت تعیین می کنند و آن هم مقدار مشخص و معینی شیر به کودک می دهند این عمل اشتباه است.اکثر کودکان موقعی که گرسنه می شوند گرسنگی خود را نشان می دهند و مادر به آنها غذا می دهد و موقعی که سیر شدند از خوردن شیر امتناع می کنند.
کودکان دیگری نیز هستند که گرسنگی خود را نشان نمی دهند و بعضی دیگر بیش از حد می خورند و سیر شدن خود را ظاهر نمی سازند. در چنین مواردی باید تغذیه ی کودک طبق برنامه باشد یعنی مقدار شیر معین و زمان معینی به کودک داده شود.
در سن چهار ماهگی به بعد اشتهای کودک به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد در بعضی از مواقع کودک بعد از ظهر و حتی عصر شیر نخواهد خورد و اگر به او با زور شیر داده شود ممکن است استفراغ کند. در این سن باید به کودک غذای جامد داد.
از این سن به بعد کودک را میتوان به فنجان عادت داد یعنی آب و یا آبمیوه او را با فنجان به او داد. کودک از نوشیدن با فنجان خوشش می آید و آب میوه را با فنجان بهتر خواهد خورد ولی شیر را با فنجان نخواهد خورد. اشتهای کودک در نیمه ی دوم سال اول کمتر می شود ولی تغذیه ی کودک مرتب و منظم خواهد بود و مشکلی وجود نخواهد داشت.
سال دوم ( سال کم شدن اشتها) : اشتهای کودک در سال دوم زندگی اغلب کم می شود همچنین مرتب و منظم بودن غذا خوردن کودک که در نیمه ی دوم سال اول وجود داشت از بین می رود زیرا در این سن کودک جنب و جوش زیادی دارد و در موقع غذا خوردن آرام نخواهد گرفت.
از طرف دیگر کودک در سن هجده ماهگی میخواهد خودش غذای خود را بخورد ولی قادر نیست و مهارت لازم را هنوز به دست نیاورده است. اگر مادر مقدار کمی غذا برای او در بشقابی بریزد و آب میوه یا آب را در فنجان کوچکی که مورد علاقه ی اوست بریزد خواهد خورد و کودک به مادر میگوید : (( خودم خوردم)).
در سن بیست و یک ماهگی برای کودکان مسأله دیگری به میان خواهد آمد که اشتهای کودک را کم می کند و آن مزه ی غذاست. کودک از بعضی غذاهایی که مادر تهیه میکند خوشش می آید و آنها را دوست دارد و بعضی غذاهایی که مادر تهیه میکند خوشش می آید و آنها را دوست دارد و بعضی از غذاها را دوست نداردو نخواهد خورد.
سال سوم ( سالی که کودک نسبت به غذا مشکل پسند است و خود را با خوردن غذا سرگرم می کند.): سال سوم عمر سالی است که کودک نسبت به مزه ، طعم ، رنگ ، شکل و قوام غذا ایراد می گیرد و مشکل پسند خواهد بود و این ایرادگیری نسبت به غذا موجب ناراحتی مادر میگردد.
در ابتدای سال سوم اشتهای کودک متغیر خواهد بود بعضی از مواقع اشتهای او خوب و موقع دیگر اشتهای او کم می شود. اگر کودک شیر یا آبمیوه را خود از پارچ یا از ظرفی داخل لیوان خود بریزد آن را بهتر خواهد خورد تا شخص دیگری این کار را برای او انجام دهد. ولی ممکن است مقداری از آن را روی سفره یا میز بریزد. بعضی کودکان موقعی که چیزی را ریختند آن را عیبی برای خود می دانند و از مادر میخواهند که بقیه ی غذا را به آنها بدهد.
در اواخر سن سه سالگی کودکان بهتر غذا میخورند و اشتهای آنها کمتر متغیر خواهد بود. کودک در این سن با دقت بیشتری آب را از داخل پارچ به لیوان خود می ریزد و حتی ممکن است با قاشق و چنگال غذا بخورد . کودک در این سن در غذا خوردن وقت گذرانی می کند یعنی همه ی افراد دیگر غذای خود را خورده اند ولی کودک هنوز در ابتدای غذاخوردن است.
منبع : کتاب رفتار من با کودک من