تغذیه در کودکان بسیار مهم و ضروری است ،
اینکه چه غذایی به کوکتان می دهید ، بسیار مهم و حائز اهمیت است ، اما
اینکه این غذا را چگونه به او می دهید ، مقوله ای است که باید به آن توجه
ویژه ای شود. چراکه این مسئله نقش بسیار مهمی در شکل گیری عادات غذایی کودک
دارد.
نکات مهم رفتاری در تغذیه ی کودک
در هنگام غذا دادن به کودک بایستی مواردی را رعایت کرد که کودک با اشتها
و علاقه بیشتری غذا بخورد. حال ما به ذکر این نکات می پردازیم :
۱ کودک باید در زمان خوردن غذا در وضعیت راحتی قرار گیرد و غذا نزدیک او
باشد تا بتواند به راحتی بدون این که تحت فشار قرار گیرد، غذا بخورد. این
کار موجب می شود ریخت و پاش کودک کمتر شود.
۲ بشقاب و لوازم غذا خوردن باید از جنس نشکن باشد. در صورت شکستن ظرف ممکن است کودک احساس ناامیدی کند و یا والدین عصبانی شوند.
۳ قاشق نباید زیاد گود باشد و لیوان نیز باید به اندازه ای باشد که کودک به راحتی آن را بگیرد.
۴ خوردن سوپ برای کودک سخت است ولی اگر کمی قوام آن غلیظ باشد کودک می تواند آن را با قاشق بخورد.
۵ رنگ مواد غذایی می تواند در اشتهای کودک و علاقه ی او به غذا تاثیر
بگذارد. خوردن غذاهایی با رنگ های سبز، نارنجی و زرد برای آن ها جالب است.
برای این کار می توان از سبزیجات برگ سبز، هویج و… استفاده کرد.
۶ آب میوه ی طبیعی بهتر از نوع صنعتی آن است چرا که به نوع صنعتی آن ماده ی قندی، رنگ و ماده ی معطر اضافه شده است.
۷ دادن وقت کافی در زمان صرف غذا بسیار مهم است و باید از شتاب و عجله درهنگام غذاخوردن پرهیز کرد.
۸ باید بی علاقگی کودک را نسبت به یک ماده ی غذایی پذیرفت و یک ماده ی خوراکی دیگر را جایگزین کرد.
۹ غذا خوردن در یک ساعت معین می تواند سبب تحریک اشتهای کودک شود.
۱۰ خستگی کودک مهم ترین عامل از بین بردن اشتهای اوست. بهتر است بعد از استراحت به کودک غذا داده شود.
۱۱ کودک در یک محیط آرام بهتر غذا می خورد. مشاجره، بلند کردن صدای
رادیو و تلویزیون، وهمچنین رفت و آمد زیاد حواس کودک را پرت می کند و تمایل
او به غذا خوردن کم می شود.
۱۲ دادن غذای یکنواخت و تکراری سبب بیزاری کودک می شود. حتی اگر غذایی
که مورد علاقه ی کودک است، پشت سرهم و تکراری به کودک داده شود، از خوردن
آن امتناع خواهد کرد.
۱۳ هنگامی که رفتار کودک غلط است باید عکس العمل ثابتی نشان داد، مثلاً
اگر بشقاب یا قاشق یا غذا را پرت کرد، نباید گاهی اوقات خندید و گاهی تنبیه
کرد، بلکه باید رفتاری را در پیش گرفت که کودک احساس کند، کارخوبی انجام
نداده است.
۱۴ نخوردن برخی از غذاها ممکن است به علت تقلید کودک از اطرافیانش باشد.
شاید مشکل بد غذایی کودک شما مربوط به شیوه ی غذا دادن شما به او
باشد.در مورد نحوه غذا دادن به کودک خود توصیه هایی را می کنیم که امیدوارم
مفید باشد:
اصول رفتار با کودک یک تا سه سال
۱ در صورتی که کودک مایل است با دست غذا بخورد، نباید جلویش را بگیرید.
به طور مثال نباید به خیال خود، برای تقویت احساس استقلال، یک قاشق به دست
کودک داده و با قاشق دیگر به او غذا بخورانید.
۲ استفاده از قاشق برای کودک نوپا ضرورت دارد ولی ممکن است نیاز به کمک داشته باشد.
۳ کودک نوپا نیاز به مکان نسبتاً خلوت برای غذا خوردن دارد، چون مدت
تمرکز او کوتاه است یعنی صدای بلند رادیو، تلویزیون یا رفت و آمد خواهر و
برادر یا مشاجره می تواند توجه او را ازخوردن غذا منحرف کند.
۴ استراحت قبل از خوردن غذا و قرار دادن زمان ثابت برای صرف غذا اهمیت خاصی دارد.
۵ اجرای برنامه ثابت نه غذای یکنواخت، سبب آرامش کودک می شود، یعنی
بشقاب و قاشق همیشگی را استفاده کنید یا نحوه ی آماده کردن کودک برای غذا
خوردن یکسان باشد.
۶ اشتهای کودک مانند خلق و خوی او متغیر است. بهتر است روزی که کودک
اشتهای کمتری دارد و غذای کمی می خورد، اصرار نکنید که حتماً غذای بشقابش
را تمام کند.
۷ قدرت تقلید کودک دراین سن زیاد است و رفتارهای اعضای خانواده ( خواهر
برادر یا والدین) را تقلید می کند لذا نباید افراد خانواده رفتار نامناسب
در هنگام غذاخوردن داشته باشند.
۸ کودک غذای گرم را دوست دارد. البته نباید خیلی داغ و یا سرد باشد.
۹ کودک دوست دارد با غذا بازی کرده و ریخت و پاش کند، بنابر این نباید انتظار داشت کودک آداب غذا خوردن را رعایت کند.
۱۰ کودک نوپا فقط ۱۰ ۵ دقیقه حالت نشستن را تحمل می کند و به طور معمول قبل از اتمام غذا، سفره را ترک کرده و دوباره برمی گردد.
۱۱ رنگ و ظاهر غذا توجه کودک را به خود جلب می کند و در نتیجه به طور طبیعی او غذا را دست کاری خواهد کرد.
اصول رفتار با کودک سه تا پنج ساله
۱ باید کودک را با انواع غذاهای مختلف آشنا کنید. بهتر است غذای جدید را
ابتدا خدتان بخورید تا الگویی برای کودک باشد و تمایل کودک برای خوردن آن
غذا بیشتر شود.
۲ نباید میان وعده ها آن قدر زیاد باشد که کودک نتواند غذای اصلی را
بخورد. به خصوص در مصرف مواد قندی، شیرینی، شکلات و تنقلات کم ارزش نباید
زیاده روی کنید چون باعث فساد دندان، سوء تغذیه و یا چاقی کودک خواهد شود.
عادت دادن کودک به مصرف میوه به عنوان میان وعده بسیار خوب است.
۳ تعیین یک برنامه مشخص در رابطه با غذاخوردن نشان دهنده ی ارزش ها و
نگرش های خانواده است و باید با محبت و مهربانی آن ها را به کودک تفهیم
کنید.
۴ در صورتی که کودک تمایلی به خوردن غذای جدید نشان نداد، می توانید او
را تشویق کنید که مقداری از آن را بچشد، بو بکشد وحتی لمس کند. این کار
باعث می شود کودک بوسیله حواس بویایی، چشایی و بینایی غذا را بهتر درک کرده
و پذیرش غذای جدید برای او راحت تر خواهد شد. البته بهتر است غذای جدید را
زمانی که کودک کاملاً گرسنه است به او بدهید.
۵ باید هنگام خوردن غذا محیط جالب و آرام باشد. امر و نهی کردن و استفاده از روش های تربیتی در حین صرف غذا مناسب نیست.
۶ بی تحرکی، خواب ناکافی و بیماری می تواند موجب بی اشتهایی کودک و غذا نخوردن کودک شود.
۷ برای تشویق کودک به غذا خوردن بهتر است از بشقاب و فنجان همیشگی
استفاده کنید و غذا را به تکه های کوچک تقسیم کنید تا کودک به راحتی آن را
بخورد.
۸ باید به کودک اجازه دهید تا اگر غذای بیشتری می خواهد، بگوید.
۹ برای تقویت جنبه استقلال کودک، ریخت و پاش غذا بیشتر می شود ولی باید تحمل کنید.
۱۰ با صحبت کردن با کودک خردسال در حین غذا خوردن، علاقه ی او را به صرف غذا بیشتر خواهد کنید.
۱۱ کودک علاقه دارد غذاهای جدید را دست کاری کرده و سپس بخورد که رفتاری طبیعی است.
۱۲ خوردن غذا با همسالان، برای کودکان جالب تر است.
دکتر سلام