کنترل دشنام و ناسزاگویی در کودکان

بیشتر کودکان ده تا سیزده ساله بعضی اوقات از کلمات نامناسب و رکیک استفاده می کنند. معمولا آنها به هنگام خشم فراوان یا در اوج ناراحتی به دیگران فحش می دهند یعنی تقریبا همان روشی که بعضی از بزرگسالان در زمان عصبانیت آن را به کار می برند.
شاید آنها وقتی که با دوستان خود همراه هستند به یکدیگر ناسزا بگویند تا نشان دهند که آنها هم عضو گروه هستند و بزرگ تر از سن خود نشان بدهند البته یاد گرفتن حرف بد و ناشایست برای کودکان بسیار آسان است. آنها ممکن است این نوع حرف های زشت و زننده را در تلویزیون ، سی دی های مختلف و در فیلم های ویدئویی دیده باشند و یا احتمالا از والدین و یا همسالان خود شنیده باشند.
به هر حال والدین از این که فرزندشان ناسزا می گویند ناراحت می شوند. برخی تا حدودی طغیان خشم فرزندشان را تحمل می کنند در صورتی که می دانند ناسزاگویی و دشنام دادن در این سن بسیار زشت و ناهنجار است. اکثر والدین قاطعانه با این موضوع برخورد می کنند : (( به تو اجازه نمیدهم که حرف زشت به زبان بیاوری )) ، (( من کلمات زشت به کار نمیبرم از تو هم میخواهم که این طور حرف نزنی )) ، (( نمیخواهم هرگز این کلمات زننده را به کار ببری.))
معمولا کودکانی که احساس میکنند در خانه امنیت دارند و خواسته های والدین خود را می شناسند هیچ وقت از کلمات بی ادبانه استفاده نمیکنند.
کودک دوازده ساله ای گفت : (( من این کلمات را استفاده نمیکنم حتی اگر والدینم به من اجازه ی گفتن چنین حرف هایی را بدهند )) ، (( می دانم که شما این طرز صحبت کردن را دوست ندرید )) ، (( من میخواهم به شما بگویم ک این بچه در مدرسه چه حرف رکیکی به زبان آورد اجازه می دهید آن را بگویم؟))
همه ی والدین با ناسزاگویی در خانه به شدت برخورد میکنند اما وقتی که فرزندشان با همسالانش و در جمع دوستانش قرار می گیرد رفتار و اعمال او را نمیتوانند کنترل کنند. بچه ها میخواهند حرف های بد بزنند چون میخواهند که شباهت زیادی به دوستان خود داشته باشند.
پسر یازده ساله ای به مادرش گفت : (( زمانی که به اردو می رویم بچه ها تمام مدت به یکدیگر حرف های بد و رکیک می زنند. همه ی بچه ها وقتی پدر و مادرشان نیستند این کار را انجام می دهند.))
البته تا حدودی طبیعی است که بچه ها برای یکدیگر لطیفه های نامناسب تعریف کنند با هم شوخی کنند و ناسزا بگویند مخصوصا هنگامی که در کنار دوستان همجنس خود قرار میگیرند اما بیشتر کودکان میدانند که نباید با همان طرز حرف زدن در خانه هم صحبت کنند.
در عین حال تعدادی از خانواده ها در برابر ناسزاگویی و دشنام دادن فرزندشان بی تفاوت هستند و با آنها برخورد نمیکنند. حتی ممکن است خود والدین هم در خانه به یکدیگر ناسزا بگویند.
 در این نوع خانواده ها به ندرت از اهمیت باادب بودن و ارزش های مهم خانواده صحبت می شود. کودکانی که در خانه رفتار صحیح را یاد نمیگیرند معمولا در مدرسه از طرف آموزگاران ، مربیان و یا والدین دوستانش مورد سرزنش قرار می گیرندو به آنها گفته میشود : (( لطفا مواظب حرف زدنت باش.))
شما اگر با فرزندتان رفتار خوب و مناسبی دارید سعی کنید نسبت به ناسزاها و حرف های بدی که بعضی مواقع به زبان می آورد به او تذکر دهید و به او بفهمانید که دشنام دادن و زدن حرف های رکیک و بی پروا یک رفتار اجتماعی پسندیده نیست.
مواظب حرف زدن خودتان نیز باشید و از به کار بردن کلمات نامناسب خودداری کنید. اگر شما از الفاظ زشت و زننده استفاده کنید غیرمستقیم به فرزندتان رفتار بد را آموزش می دهید. برای تماشا کردن فیلم ها و برنامه هایی که از کلمات بد استفاده می کنند محدودیت ایجاد کنید.
اگر فرزندتان مرتب ناسزا می گوید دلایل رفتار نامناسب او را پیدا کنید. ببینید آیا مشکلات مدرسه و یا خانه باعث خشم و پریشانی او شده است. ممکن است او به این دلیل ناسزا می گوید که میخواهد عصبانیت خود را از چیزی پنهان کند.
آیا در مورد تکالیف مدرسه یا با همسالان و دوستانش یا اعضای خانواده مشکل دارد؟ و بدین ترتیب مشکل اساسی فرزندتان را پیدا کنید و سعی کنید آن را برطرف کنید تا وضعیت حرف زدنش تغییر کرده و ایده آل شود.

منبع : کتاب راهنمای کامل والدین