کودکان حساس اغلب نمیتوانند نظر خود را به طور قاطع و مناسب ابراز کنند.
آنها به دلیل آنکه جرأت اظهار نظر ندارند ممکن است ضعیف به نظر برسند و
همین باعث شود که بچه های قلدر مدرسه و خیابان آنها را آزار بدهند.
بسیاری از اوقات پدر و مادرها متوجه این مشکل نمیشوند زیرا کودک
در خانه احساس امنیت می کند و رفتارش قاطع و حتی رئیس مآبانه است. از طرفی
کودک مضطرب ممکن است 95 درصد اوقات خشم خود را در درون بریزد و احساساتش
را ابراز نکند اما هراز گاهی منفجر می شود و احساساتش را بیرون می ریزد.
این روش اغلب در پسران مضطرب مشاهده میشود و گاهی به اشتباه رفتارشان را اختلال رفتاری تشخیص می دهند.
به
تدریج که کودکان مشکل اضطراب خود را حل میکنند احساس عزت نفس آنها هم
بیشتر می شود. به همین دلیل برخی از این کودکان رفتار اجتماعی مطمئن تر و
قاطع تری از خود نشان می دهند. اما برخی نیز برای ابراز وجود خود به کمک
خاص نیاز دارند.
چگونه کمک کنیم؟
1- خوب است برای این کودکان
وضعیت هایی فراهم بیاوریم تا با توجه به موقعیت صریح بگویند چه میخواهند .
آنها میتوانند روش هایی را که بزرگسالان با اعتماد به نفس به کار می برند
بیاموزند . علاوه بر این در صورت امکان بگذارید کودک نقش فرد کاردان را
بازی کند.
2- اجازه دادن به کودک برای تصمیم گیریهای جزئی پرسیدن نظر
کودک درباره ی امور روزانه ی خانه و نشان دادن اینکه برای عقیده ی
فرزندتان ارزش قائل هستید ( اگرچه تصمیم نهایی درباره ی امور مهم باز هم به
عهده ی شماست) کودک را تشویق می کند تا رفتار مطمئن تری داشته باشد.
3- روشن است که اگر بتوانید خودتان را با رفتار مطمئن و با اعتماد به نفس ، سرمشق فرزندتان بشوید بسیار مفید خواهد بود.
مقابله با تمسخر
برای
کودک حساس بسیار دشوار است که وقتی مسخره اش میکنند جواب بدهد. بعید نیست
به کسی که او را مسخره کرده حمله کند. اما معمولا توانایی نزاع کلامی
ندارد. وانگهی به دلیل امتناع از نگاه کردن مستقیم به چشم طرف مقابل و حالت
مطیعانه ای که کودکان خجالتی به خود می گیرند طعمه های آشکاری برای کودکان
قلدر هستند.
1. فرزندتان را تشویق کنید که قیافه ی مغرور به خود
بگیرد حتی اگر ابتدا مجبور به تظاهر باشد. افراد وقتی با اعتماد به نفس
رفتار میکنند با اعتماد به نفس هم میشوند . اگر فرد بتواند سربلند راه برود
و به چشمان دیگران نگاه کند به احتمال زیاد توجه دلخواه را به خود جلب
میکند و دیگر طعمه ی افراد قلدر نمیشود.
2. به فرزندتان یادآوری کنید
که اگر کسی او را مسخره می کند اوست که ایراد دارد نه فرزند شما. افرادی
که دیگران را مسخره میکنند در واقع می کوشند با کوچک کردن دیگران احساس
برتری کنند. در واقع آنها از خودشان مطمئن نیستند. هر وقت کودکتان مورد
تمسخر قرار گرفت این مسئله را به او گوشزد کنید. به علاوه به ندرت پیش می
آید که در یک مدرسه ، همه ی بچه ها همیشه فرزندتان را مسخره کنند. فرزندتان
را تشویق کنید با کسانی دوست شود که معمولا مثل دیگران او را مسخره
نمیکنند.
3. به کودک یاد دهید که وقتی او را مسخره میکنند پاسخ های
کلامی ساده ای بدهد. احتمالا کودک خودش عباراتی را شنیده و بلد است (مثلا
(( تو اینجوری فکر کن!)) (( آینه، آینه !)) ) .
وقتی می بینید کودکتان
بدون احساساتی شدن جلوی کسی که مسخره اش میکند می ایستد از او تعریف کنید.
گریستن یا حمله کردن موجب می شود شخص مورد تمسخر ، مضحک به نظر برسد و شخص
مسخره کننده جری تر شود.
معمولا فایده ای ندارد که بگوییم (( اهمیتی
نده)). برخی کودکان میتوانند ساکت از کنار فردی که متلک می گویند رد شوند
اما کار ساده ای نیست. در ضمن چنین رفتاری آزردگی کودکان خجالتی را که
معمولا تمسخرهای دیگران را به دل می گیرند برطرف نمیکند.
به کودک کمک
کنید تا از گفت و گوی ذهنی سازگاری استفاده کند و در ضمن عبارات قاطعی به
شخص مسخره کننده بگوید. معمولا بیشتر متلکها یا حقیقت ندارند یا به شدت
اغراق آمیز هستند. به کودکتان کمک کنید تا خودش تشخیص دهد و بسنجد مطالبی
که به او گفته می شود تا چه حد حقیقت دارد و در ضمن به یاد داشته باشد که
شخص مسخره کننده دچار احساس ناامنی است.
راه حل دیگر آن است که مسئله را
با آموزگار فرزندتان در میان بگذارید اما معمولا این کار موجب می شود به
او لقب بچه ننه بدهند . بهتر است کودک بیاموزد که مسائلش را با همسن و
سالانش بدون دخالت بزرگتر ها حل کند زیرا بزرگترها نمیتوانند همیشه مواظب
کودکان باشند.
فقط یک استثناء وجود دارد : وقتی کودکتان از نظر جسمانی
در وضعیت خطرناکی قرار میگیرد حتما باید دخالت کنید. به هیچ کودکی نباید با
خشونت در مدرسه مواجه شود.
منبع : کتاب کلیدهای مقابله با اضطراب در کودکان و نوجوانان
