رشد گفتار در کودکان – بخش اول

ما میل و توانایی نوزاد برای تقلید کردن را دست کم می گیریم. اگر زیاد با کودک صحبت کنیم او حتی در سن هشت هفتگی شروع به تقلید از صداها میکند و به این ترتیب اولین قدم عمده به سوی فراگیری گفتار را برمی دارد.
در نتیجه والدین باید کودکان خود را با استفاده از صحبت کردن ، آواز ، شعر ، بیان وقایع و گفتگوهای ویژه با گفتار احاطه کنند. تکیه کردن روی کلمات ، استفاده از آهنگ در کلام و تکرار صداهای ساده به مغز کودک کمک میکند میلیون ها ارتباط عصبی لازم برای رشد تکلم را بسازد.
ما این را نیز می دانیم که در تمام طول زندگی زبان ارتباط تنگاتنگی با احساسات دارد. کودکانی که از محبت بی شائبه برخوردارند و زیاد در آغوش گرفته می شوند نسبت به آنهایی که محبت واضحی به آنها نمیشود شانس بیشتری برای یادگیری زبان دارند.
گفتگو کردن یک بازی است که بچه ها انجام دادن آن را دوست دارند. قواعد این بازی را از روز اول تولد به کودک خود بیاموزید تا زندگی هر دوی شما بسیار بهتر شود.
رشد گفتار – نوزادی تا 8 هفتگی
در مراحل اولیه ی آموزش گفتار کودک شما گوش می دهد و سعی میکند صداها را تقلید کند. او از بدو تولد نسبت به صداهای زیر انسانی واکنش نشان می دهد . او اداها و حالات مختلف صورت شما را مشاهده میکند و سعی میکند آنها را تقلید کند.
ممکن است چشمهای او به طرف صدا متوجه شود و خیره شدن او حالت مشتاقانه دارد. او صورتی را که در فاصله 20 تا 25 سانتیمتری او مشغول صحبت کردن است تماشا می کند.
کودک شما ارتباط دو طرفه را حس می کند و سعی میکند با استفاده از صداها ، اداها و حالات بدن صحبت کند. هدف او از تولید صدا ، آغاز اختلاط ، درخواست پاسخ و جواب دادن به اشارات شماست. از سن دو هفتگی او وارد گفتگو میشود. در شش هفتگی کودک شما صدایتان را تشخیص می دهد و در هشت هفتگی به آن پاسخ می دهد.
چگونه میتوانید کمک کنید
هر قدر کودک خود را از سن پایین تری به وسیله ی حرف زدن با او و تشویق کردن او به پاسخ دادن ، تحریک به صحبت کردن کنید زودتر یاد می گیرد صحبت کند و کیفیت گفتار او نیز بهتر خواهد بود. بنابراین از بدو تولد بدون وقفه صحبت کنید و تمام گفتگوهای خود را به صورتی بسیار نمایشی و اغراق شدن انجام دهید.
هرگونه ایجاد ارتباط از طرف او را با لبخند ، بغل کردن و توجه پاداش دهید تا انگیزه ی کودک شما برای صحبت کردن افزایش یابد.
تا میتوانید محبت خود را به صورت جسمانی و در لحن صحبت خود نشان دهید زیرا این کار سبب ایجاد ارتباط احساسی نزدیک بین شما و کودکتان و تشویق فراوان او می گردد.
ارتباط چشمی برای اینکه کودک شما علاقه ، عشق و توجه شما را درک کند ضروری است. همیشه در برقراری ارتباط چشمی مصر باشید. زحمت چرخاندن بدن خود به طرف کودکتان و رو به رو شدن با او را به خود بدهید.
زبان اصلی او را که گریه کردن است بیاموزید. همیشه به درخواستی که به این طریق مطرح می شود خواه به خاطر گرسنگی باشد یا خستگی ، کسالت یا محبت پاسخ دهید و هرگز نگذارید کودکتان به گریه کردن ادامه دهد.
رشد گفتار – 8 تا 24 هفتگی
یک یا دو هفته پس از لبخند زدن به شما کودکتان صداهای ساده مثل (( اِه)) ، (( آه)) ، (( اوه)) و (( اُه)) را ادا می کند. حدود یک ماه بعد نیز احتمالا حروف بی صدا اضافه میشوند معمولا وقتی ناراحتی می شود (( م)) ، (( پ)) ،((بِ)) و وقتی خوشحال میشود (( ج)) ، (( ک )) را به زبان می آورد.
در 12 هفتگی کودک شما جیغ های شادی می کشد و در چند هفته ی بعدی سعی می کند با استفاده از جملات تقلیدی که از صداهایی مثل (( گاگا)) ، ((آگا)) و (( اوگ)) ساخته شده اند به گفتگو بپردازد.
در 16 هفتگی او دارای یک زبان صوتی متشکل از خنده ، جیغ های بلند شادمانه ، دمیدن از بین لبها و تولید حباب می باشد. تا 24 هفتگی کودک شما (( کا)) ، (( وا)) ، ((ما)) و ((اِرگ))به واژگان خود می افزاید.
نشانه های زیادی وجود دارد که کودک شما شروع به درک آنچه می گویید کرده است. او شروع به زمزمه های نامفهوم می کند یعنی با تکرار صداها و گوش دادن به آنها با اصوات بازی میکند.
چگونه میتوانید کمک کنید
برای صحبت کردن کودک باید مکانیسم های گفتار را از طریق حرکات زبان ، لبها و کام بیاموزد بنابراین مکیدن ، لیسیدن ، حباب بیرون دادن و جویدن همگی مهارت هایی هستند که فراگیری و تمرین آنها حائز اهمیت است. این مهارت ها را با بازی ها و نهایتا از طریق تغذیه تشویق کنید.
کودکانی که برایشان آواز خوانده میشود شعرهای کودکانه برایشان تکرار میشود هنگام صحبت با آنها روی آهنگهای کلامی تکیه میشود و در بازی های شعر و آوازخوانی شرکت داده میشوند ، راحت تر و بهتر از کودکانی که این کارها برایشان نشده است صحبت میکنند. بنابراین تمام این کارها را از سن خیلی پایین شروع کنید.
یکی از اولین راه های ارتباط برقرار کردن کودکان ، خندیدن است. صحبت کردن را با حالتی سرگرم کننده ، خنده دار و آمیخته به شوخی انجام دهید. زیاد بخندید و ریسه بروید.
در ماه های اول کودکان از طریق تقلید یاد می گیرند. بنابراین تکرار اسامی ، کارهای روزمره و وقایع کاری اساسی است. آهنگ تاثیر گذاری به صدای خود بدهید و در صورت امکان از حرکات استفاده کنید. اگر می گویید (( داغ)) آن را با بیرون دادن نفس بگویید (( آخ )) را هم به آن اضافه کنید و ناگهان دست خود را عقب بکشید و مثل کسی که درد میکشد بالا و پایین بپرید و کلمه ی (( داغ)) را تکرار کنید.
منبع : کتاب همه کودکان تیزهوشند اگر...